Zoals jullie al gelezen hebben in mijn eerdere artikelen heb ik Amanda gekocht toen ze nog maar 1 jaar was. Ik heb haar van het land geplukt en hoewel ze een winter op stal heeft gestaan en een keer mee is geweest met de keuring, was ze verder niks gewend. In dit artikel leg ik uit wat volgens mij de eerste stappen zijn voor een paard als Amanda.
In Nederland zijn we tegenwoordig gewend om een paard van 3 jaar al op te leiden (zadelmak te maken, etc). Sommige dravers worden al opgepakt als ze 2 jaar zijn. Als je kijkt naar de gemiddelde leeftijd van een dressuurpaard is dat ongeveer 7-8 jaar in Nederland. Een paard is eigenlijk pas rond zijn 8e jaar geestelijk volwassen en dan is dit dus al erg vroeg als je rond het 2e of 3e jaar begint met inrijden. De meeste mensen vinden een 14 jarig paard vaak al oud, terwijl bijvoorbeeld bij de spaanse rijschool de 16-jarige paarden in de bloei van hun leven zijn! Elk rijpaard heeft een goede basis en opleiding nodig, omdat elk paard van nature scheef is. Net als dat wij rechts of linkshandig zijn, hebben paarden dit ook, maar dan in hun hele lichaam! Voorafgaand aan deze opleiding begin je bij de allereerste basis. Ik zal hieronder uitleggen hoe ik die aan heb gepakt!
Omdat op het moment dat Amanda kocht geen plaats was bij een opfok in de buurt, heb ik haar volpension gezet en ben ik begonnen met de simpele dingen.
Halster accepteren:
Amanda was al gewend om een halster om te krijgen, en omdat dit bij de pensionstal degelijks word herhaald is dit altijd goed gebleven. Ook met het wisselen van halster of hoofdstel omdoen, blijft ze netjes staan.
Leiden/meelopen:
Amanda liep ookal mee toen ze bij mij kwam, maar hier was dan ook alles mee gezegd. Door het veel te herhalen en te oefenen en met de Parellistick aan te geven dat ze linksachter mij moet lopen, doet ze dit nog altijd heel braaf. Hierbij speelt persoonlijke ruimte een belangrijke rol!
Aanraken:
Amanda vond het heerlijk om gekriebeld te worden en zo ook op gepoetst of aangeraakt te worden. Alleen haar oren blijft nog een dingetje. Dit zijn we nogsteeds aan het oefenen, door er een gewoonte van te maken, dat ook haar oren 'gepoetst' horen te worden. Als je dit maar lang genoeg volhoud wordt het standaard en dus een gewoonte. Echter is in het begin de juiste timing nodig van wanneer je even pauze moet houden en de oren met rust laat, en wanneer je wel doorpoetst. Bij Amanda blijf ik doorgaan tot ze haar hoofd stilhoud en dan haal ik mijn hand of borstel weer weg. Zo leert ze dus, als ik mijn hoofd stil houd, gaat de druk weer weg. Voor de rest komt ze met haar lichaam naar je toe als je even stopt met borstelen. Een teken dat ze het lekker vind en meteen de vraag of ik door wil gaan. Met de borstels kom ik overal en ik maak regelmatig met doekjes haar ogen, neus, billen en tepeltjes schoon. Vooral het laatste staan veel merries niet toe, maar Amanda heeft soms wat rare trekjes en vind het juist heerlijk!! HAHA!
Hoeven optillen:
Amanda kon al voetjes geven, maar dan moest ik haar voet wel met haar sok omhoog trekken! Dan werd het vaak heel zwaar en het ging niet van harte. Toen ben ik gaan oefenen met de parellistick. Ik deed het touw daarvan om haar koot en hield met mijn ene hand het handvat vast en met mijn andere hand het uiteinde van het touw wat eraan zit. Ik gaf zachtjes druk door er voorzichtig aan te trekken. Uit reactie tilde ze uiteindelijk haar been op en wilde ze naar de stick trappen. Ik hield de druk er net zolang zachtjes op tot ze haar been stil liet hangen en dan zette ze haar voet weer op de grond. Na dit vaak herhaald te hebben en ze op de druk bij haar benen reageerde ben ik het met mijn hand gaan doen, ditmaal aan de onderkant van de pees. Door de juiste timing te gebruiken tilt ze na een licht kneepje bij de onderkant van haar pees nu zelf haar voet omhoog. Als ze hem daarna weer neer wil zetten mag dat, maar dan geef ik meteen weer een kneepje. Op deze manier tilt ze nu zelf haar been op, houd hem zelf omhoog en als ze niet in balans staat, zoekt ze naar haar balans, en houd ze braaf haar voetje omhoog. Hierbij gebruik ik een vaste volgorde en vaak na 1 hoef staat ze al klaar om de volgende te geven.
Vaststaan op de poetsplaats:
Vaststaan was niet zo een probleem, maar het ging meer om het stilstaan. Iedereen kent het vast wel; die drukke, draaiende paarden die soms ook zelfs letterlijk over mensen heen lopen. Amanda kon dat ook heel goed! De basis hierbij is geduld en respect! Voor paarden is dit een spelletje, wie beweegt wie. Ik zet amanda vaak recht voor de box neer. Op onze stal hebben we geen ingerichte poetsplaats en staan de paarden bij de boxen vast. Ze kunnen dus volledig ronddraaien, tot de boxrand. Dit is echt de ideale inrichting om te oefenen! Elke stap opzij, zette ik haar terug. In het begin moest ik echt bergen geduld hebben, omdat ze bleef draaien en ook gevoelig was, dus wat ik aangaf met 1 stapje, draaide Amanda meteen 180 graden naar de andere kant. Ik ben dit vol blijven houden en zelfs als ze alleen is, kan ze rustig op stal vast staan. Als ik wegloop draait ze nog wel, om mij in de gaten te kunnen houden. En een tijdje terug wilde ze niet zonder mij op stal blijven staan. Ik wilde het opstapje om mee te oefenen in de bak zetten en hoorde opeens dat ze zichzelf losgetrokken had. Ik heb gelukkig de mazzel dat ik alle paarden altijd vastzet met een veiligheidshaak, dat mochten ze zich los willen trekken, het touw losschiet van het halster en het paard dus niet vast kan komen te zitten! Ik weet nog goed dat Amanda in paniek, midden in stal, om haar heen keek en het eruit zag alsof ze niet wist wat er gebeurd was. Ze wist niet wat ze moest doen. Ik hoorde het gebeuren en ben zo snel als ik kon naar de stal gelopen, waarnaar Amanda in een snelle draf op mij afkwam. Alsof ze wilde zeggen; HELP MAMA!!! Hahah, ik heb daar stiekem nog wel om kunnen lachen. Daarna is het niet meer gebeurd, maar ben ik wel alert als eenzelfde situatie zich aandient.
Vliegenspray:
Amanda had naar mijn weten nog nooit vliegenspray opgespoten gekregen. Bij nieuwe dingen doe ik altijd, zoals ik dat normaal ook zou doen. Als je voorzichtig bent voelt het paard aan dat er iets is. Juist daardoor kunnen ze gekke dingen gaan doen. Amanda schrok in het begin wel van het geluid, maar veel meer dan een pasje opzij deed ze niet. Ik gebruik nu bijna dagelijks (ook als er geen vliegje te bekennen is) vliegenspray. Puur zodat dit een gewoonte wordt bij de poetsroutine. Ze blijft nu braaf staan bij het horen van de spray, alhoewel ze het bij haar ogen in de buurt niet helemaal oke vind, maar ik zou zelf ook niet willen dat iemand een spray bij mijn ogen laat nevelen. Dus vanuit de mensen en paarden gedacht hoeft ze van mij ook niet alles goed te keuren. De rest van haar lichaam laat ze namelijk wel gewoon toe!
Water:
Voor de keuring was Amanda al een keer gewassen. Als veulen heeft ze dus al geleerd wat water is. Omdat ze dit allemaal wel prima vind ben ik meteen een stapje verder gaan oefenen. Nog helemaal prima vind ze het niet, maar met een spons erbij voor haar hoofd, kan ik haar hele lichaam wassen! Dus beentjes afspuiten na het lopen of na de paddock is allemaal geen probleem. Vaak is het ook zelfs zo dat ze het water uit de slang wil drinken of ermee wil spelen! Ik kan natuurlijk niks anders doen dan dat stimuleren. Zo stonden we samen een keer met de sproeikop naar boven gericht onder een soort regen. We werden beide nat, maar Amanda vond het helemaal geweldig!
Trailer:
Toen Amanda kwam hebben we haar natuurlijk met de trailer opgehaald. Ik had een schep met brokjes in mn ene hand en Amanda in mn andere hand. Een klein beetje schudden en ze stond erop. Dit was op advies van de fokker en dit heb ik ook zo gedaan, omdat we er dan zeker van waren dat er geen stress bij het laden kwam. Als ik het nu nog een keer zou doen, zou ik hetzelfde proberen en met druk en druk los werken. Hier reageert ze namelijk heel goed op en omdat je bij iets vrij onbekends iets bekends toepast kan dat weer geruststellend zijn. Ik heb ook weleens gezien en gehoord dat mensen met hekken of touwen de boel afzetten, maar ik ben van mening dat die krappe en benauwde ruimtes niet heel rustgevend voor je paard zijn. Een paard koppelt dingen snel aan mekaar en als de link met stress eenmaal is gelinkt, dan moet je de volgende keer als brugman je best doen om het laden nog voor mekaar te krijgen!
Deken:
Amanda had voor ik haar had, naar mijn weten nog nooit een deken op gehad. Ik ben dat gaan oefenen in de box. Ik liet haar even snuffelen en daarna heb ik letterlijk de deken opgegooid, weer als een gewoonte! Uiteraard gaf ze hier reactie op door druk door haar stal heen te snelwandelen, maar toen ze stilstond, heb ik de deken direct van haar afgehaald. Dit enkele keren herhaald en sinds dien kan ik of zelfs een vreemde de deken gewoon opgooien. Zelfs over haar hoofd trekken vind ze prima.
Singel:
De eerste keer dat ik een zadel op deed, had ik nog geen singel. Ik ben pas later gaan oefenen met longeersingel. Weer zoals ik dat bij een ander paard ook zou doen. Opleggen, langzaam aantrekken tot hij aansluit en in de bak nog aansingelen. De eerste keren heeft ze me aangekeken en wilde naar de singel happen, want dit kende ze niet. Maar door het vaak herhaald te hebben is het als gewoon en kan ik net als bij de deken het zadel letterlijk opgooien en normaal aansingelen! Soms wil ze nog weleens omkijken, maar dat mag! Ze mag zien wat ik doe!
Zadel:
Eigenlijk is dit gelijk aan de deken en de uitleg bij de singel. Ze raakte er snel aan gewent. Wat veel mensen alleen vergeten is bij de basis, dat galop ook bij het zadelmak maken hoort. Als een paard namelijk galoppeert spant het zijn buikspieren aan en toevallig zit de singel daar. Amanda deed bij stappen en draven niks, maar bij het galopperen heeft ze wel een paar bokkensprongen gemaakt! Dit doen paarden puur uit onwennigheid, en bij Amanda is dat nu ook gewoon over!
Auto's, fietsers, etc.:
Het wennen aan verkeersdeelnemers of andere onbekende dingen vergt tijd, geduld en vooral heel veel herhaling! Dit is per paard verschillend. Amanda blijft altijd bij mij, dus ik hoef niet bang te zijn dat ze in blinde paniek wegrent voor iets wat ze eng of spannend vind. Dit komt mede door het vele grondwerk en het (zelf)vertrouwen. Nogsteeds vind ze dingen eng, maar ik verwacht ook niet dat ze met 1 jaar helemaal bomproof kan zijn! Tijd, geduld en heel veel herhalen!!!!
 |
| Amanda 3e keer gewassen, 1e keer het hoofd! |
 |
| Amanda eerste keer met zadel longeren. |